spiraaltjeHet spiraaltje wordt ook wel ‘Intra-Uterine Device’ (IUD) genoemd en betekent letterlijk ‘voorwerp in de baarmoeder’. Het spiraaltje is een klein anticonceptie voorwerp dat in de baarmoederholte wordt ingebracht. Een spiraaltje werkt ongeveer 5 jaar en is 3 x 3 cm groot. Het spiraaltje is het meest gebruikte lange termijn antinconceptiemiddel en is ook nog eens het goedkoopste van alle anticonceptiemiddelen. Daarnaast kan het eenvoudig weer verwijderd worden wanneer de vrouw geen anticonceptie meer wil gebruiken bij bijv. een kinderwens. Er zijn 2 verschillende soorten, namelijk een koperspiraaltje en een hormoonspiraaltje.

Let op! Het spiraaltje werkt alleen in de baarmoeder. De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is dus niet uitgesloten! 

Het inbrengen of verwijderen van een spiraaltje gebeurd vaak door een arts of gyneacoloog. Een spiraaltje werkt ongeveer 5 jaar, daarna dient deze vervangen te worden of kan men overstappen op andere anticonceptiemiddelen.

Koperspiraaltje

Het koperspiraaltje is een klein plastic apparaatje in de vorm van een anker met koperdraad er omheen gedraaid. Koper zorgt voor een anticonceptieve werking. Koper verandert een zaadcel zodanig dat een zaadcel niet meer in staat is een eicel te bevruchten. Zo kan een eicel zich niet in de baarmoeder nestelen. Daarnaast kan koper een bevruchte eicel vernietigen. Een koperspiraaltje bevat geen hormonen.

Voordelen van het koperspiraaltje

Wanneer je een spiraaltje wilt gaan gebruiken is het goed om te kijken welke het beste bij je past. Hieronder vind je een aantal voordelen van het koperspiraal:
~ Het bevat geen hormonen bevat.
Het koperspiraal wordt dan ook geadviseerd bij vrouwen die gevoelig zijn voor hormonen. Ook vrouwen die borstvoeding geven worden geadviseerd om een koperspiraal te nemen in plaats van een hormoonspiraal. Bij een hormoonspiraal komen er namelijk ook hormonen in het moedermelk.
~ Een koperspiraal ongeveer 5/10 jaar mee. Veel artsen en doktoren adviseren het koperspiraaltje na 5 jaar vervangen. Je bent dus voor een lange tijd beschermd.
~ Het is een van de meest betrouwbare anticonceptiemiddelen.
~ Het is een van de goedkoopste anticonceptiemiddelen
~ Je bent gelijk weer vruchtbaar wanneer je stopt met het gebruik van het koperspiraaltje

Nadelen van het koperspiraaltje

Elke vorm van anticonceptie heeft ook z’n nadelen. Hieronder vind je een aantal nadelen van het koperspiraal:
~ Het inbrengen en verwijderen moet door een arts gedaan worden
~ Het beschermd je niet tegen sexueel overdraagbare aandoeningen
~ Het inbrengen wordt de veel vrouwen als pijnlijk ervaren.
~ Bij sommige vrouwen wordt de menstruatie heviger. Vrouwen kunnen meer en langer last van bloedverlies krijgen en de pijnklachten nemen vaak toe.

Hormoonspiraaltje

Een hormoonspiraaltje bevat het hormoon levenorgestel en vertraagt de groei van het baarmoederslijmvlies. Het is te vergelijken met de anticonceptiepil.  Net als de pil geeft het dagelijks hormonen af waarmee een ongewenste zwangerschap wordt voorkomen. Het grote verschil met de pil is dat het wordt ingebracht in de vagina, zodat je het nooit kunt vergeten. Het hormoonspiraal wordt ook wel eens ‘Mirena’ genoemd.

koperspiraalVoordelen van het hormoonspiraaltje

Hieronder vind je de meest belangrijke voordelen van het hormoonspiraal:
~ Minder last van de symptomen van je menstruatie, zoals bloedverlies
~ Het werkt ongeveer 5 jaar
~ Betrouwbaarder dan de anticonceptiepil (99.9% betrouwbaarheid)
~ Het bevat weinig hormonen
~ Je bent gelijk weer vruchtbaar zodra het is verwijdert

Nadelen van het hormoonspiraaltje

~ Het inbrengen kan pijnlijk zijn
~ Sommige vrouwen hebben pijn tijdens de seks
~ Veel vrouwen hebben de eerste paar weken/maanden doorbraak bloedingen
~ Het kan door de baarmoeder worden afgestoten
~ Het beschermd je niet tegen sexueel overdraagbare aandoeningen zoals HIV en AIDS

Het plaatsen van een spiraaltje

Spiraaltje plaatsenEen spiraaltje wordt door een arts of gyneacoloog via de vagina in je baarmoeder geplaatst. Nadat het is geplaatst ben je voor ongeveer 5 jaar beschermd. Voordat een spiraaltje geplaatst wordt, krijg je eerst een inwendig onderzoek. Hierbij wordt gekeken naar bijvoorbeeld de grootte en ligging van je baarmoeder om het spiraaltje op een juiste manier te plaatsen en zo een ongewenste zwangerschap uit te sluiten. Het plaatsen van het spiraaltje zelf duurt ongeveer een paar minuten. In overleg met je arts of gyneacoloog kun je een plaatselijke verdoving krijgen of pijnstillers nemen voordat het spiraaltje wordt ingebracht. Je vagina en baarmoedermond worden gedesinfecteerd en vervolgens wordt met een aanhaaktang de baarmoeder zo veel mogelijk gestrekt. Het spiraaltje wordt nu ingebracht. Het inbrengen kan gepaard gaan met wat pijn, bloedverlies en soms flauwvallen. Omdat de pijn bij het inbrengen vaak vooral wordt veroorzaakt door het trekken aan de baarmoeder, is het innemen van een pijnstiller een uur voor de inbrengprocedure vaak effectiever dan een plaatselijke verdoving.

Aan het uiteinde van het spiraaltje zijn twee dunne draadjes bevestigd die na het inbrengen door je arts op de juiste lengte worden afgeknipt. Het gebruik wordt afgeraden als je wisselende contacten hebt, omdat de draadjes die aan het spiraaltje naar beneden door de baarmoederhals hangen het infectiegevaar van SOA’s vergroten.

Het verwijderen van een spiraaltje

Verwijder het spiraaltje nooit zelf maar maak een afspraak met je huisarts. Wanneer  je het zelf verwijdert zonder ervaring kun je namelijk iets beschadigen. Het spiraaltje kan door middel van de draadjes eenvoudig worden verwijderd. Een arts kan voorzichtig aan de touwtjes trekken waardoor het spiraaltje naar buiten komt. Na het verwijderen van het spiraaltje kun je snel weer vruchtbaar zijn. Wanneer je beschermd wilt blijven tegen een ongewenste zwangerschap  en geen andere anticonceptiemiddel wilt gaan gebruiken, kun je het beste gelijk weer een nieuw spiraaltje laten plaatsen door je arts. Het is belangrijk om samen met je huisarts te kijken wat het beste moment is om je spiraaltje te verwijderen of opnieuw te plaatsen. Meestal dient dit uiterlijk op de 7e dag van je menstruatie te gebeuren.

Let op! Hou er rekening mee dat je een week voordat je het spiraaltje laat verwijderen al niet meer beschermd bent tegen een ongewenste zwangerschap.

Bijwerkingen van het spiraaltje

menstruatieVoornamelijk in de eerste paar weken/maanden van het eerste gebruik van het spiraaltje kunnen er een aantal bijwerkingen ontstaan. Zo kan bij een koperspiraaltje de menstruatie heftiger en pijnlijker worden. Vrouwen die dus al veel last hebben van hun menstruatie kunnen beter het hormoonspiraaltje gebruiken. Vrouwen die een hormoonspiraaltje gebruiken krijgen meestal naar een aantal maanden juist minder last van hun menstruatie. Het hormoonspiraaltje vermindert, evenals de anticonceptiepil, de symptomen tijdens de menstruatie zoals het bloedverlies. Het spiraaltje wordt dan ook vaak voorgeschreven aan vrouwen die last hebben van een hevige menstruatie met veel bloedverlies.

Bij zowel het hormoonspiraaltje als het koperspiraaltje kan in de eerste paar weken/maanden tussentijds bloedverlies ontstaan. Ook kunnen vrouwen in deze periode last krijgen van het produceren van overmatig witte vloed. Dit is verder niet schadelijk en kan dus geen kwaad. Het kan hooguit voor sommige vrouwen wat onprettig zijn. Meestal zijn deze bijwerkingen na een jaar compleet verdwenen. Het lichaam is dan gewend aan het spiraaltje en de bijbehorende hormonen.

De kosten van het spiraaltje

De kosten van een spiraaltje variëren per soort en merk. Gemiddeld ben je ongeveer € 15,- tot € 100,- kwijt. Vergeleken met andere anticonceptiemiddelen is dit de goedkoopste vorm van anticonceptie. Je bent namelijk voor dit bedrag 5 jaar beschermd. Sommige vrouwen zijn hier zelfs voor verzekerd. Wanneer je een aanvullende zorgverzekering hebt is de kans groot dat het spiraaltje vergoed wordt. Voor meer informatie kun je contact opnemen met je zorgverzekering. In dit geval wordt zowel het plaatsen als de aanschaf van het spiraaltje geheel vergoed.