Anticonceptiemiddelen

Wanneer je een zwangerschap wilt voorkomen zijn er diverse anticonceptiemiddelen te verkrijgen. De term anticonceptie komt van de woorden anti en conceptie. Anti staat voor “tegen” en conceptie staat voor het vormen van een nieuw leven. Anticonceptie richt zich dus op het voorkomen van een zwangerschap.

Naast de pil en het condoom zijn er heel veel anticonceptiemiddelen. Ieder voorbehoedsmiddel heeft z’n eigen voor- en na­delen. Het aanbod varieert van hormonale anticonceptiemiddelen (zoals de anticonceptiepil) tot non-hormonale anticonceptiemiddelen zoals condooms en sterilisatie. Over het algemeen hebben hormonale anticonceptiemiddelen meer bijwerkingen maar bieden deze wel meer bescherming tegen een ongewenste zwangerschap. De mate waarin men op korte termijn weer vruchtbaar is (na het stoppen met anticonceptiemiddelen) is voor sommige vrouwen bepalend voor de keuze.

Anticonceptiemiddelen

Hieronder worden de meest gebruikte hormonale en non-hormonale anticonceptiemiddelen beschreven. Hier lees je onder andere meer over de pil, de prikpil, de minipil, een implantaat, een spiraaltje, de morning-afterpil, de anticonceptiepleister en de anticonceptiering. Ook wordt hier het condoom en het pessarium beschreven.

Hormonale anticonceptiemiddelen

Hormonale anticonceptie blokkeren de ovulatie door middel van hormonen en/of belemmeren de innesteling van een embryo in de baarmoeder. Er bestaan diverse hormonale anticonceptiemiddelen. De meest bekende middelen worden hieronder beschreven.

De pil

De anticonceptiepil is een pil die je elke dag in moet nemen. Deze pil dien je gedurende drie weken lang dagelijks in te nemen, daarna volgt een stopweek. Tijdens deze week heeft de vrouw meestal haar menstruatie. De pil is het meest betrouwbare anticonceptiemiddel (bij het juiste gebruik) en wordt daarom ook het meest gebruikt. Een nadeel van de pil is dat deze 3 aaneengesloten weken dagelijks ingenomen dient te worden. Er zijn dan ook veel vrouwen die wel eens een pil vergeten. Wanneer je de pil vergeten bent is de pil minder betrouwbaar. De mate waarin de pil dan nog betrouwbaar is ligt voornamelijk aan de week waarin de pil vergeten is. Op de pagina ‘pil vergeten‘ lees je wat je dan het beste kunt. Een voordeel van de anticonceptiepil is dat je deze pil kunt doorslikken. Veel vrouwen slikken de anticonceptiepil wel eens door wanneer de menstruatie niet goed uit komt, bijvoorbeeld wanneer ze op vakantie gaan. Op de pagina ‘pil doorslikken‘ lees je of een pil doorslikken schadelijk is voor je lichaam en hoe vaak je de pil kunt doorslikken. De pil is dus het meest betrouwbare anticonceptiemiddel maar men moet wel goed de ‘gebruiksaanwijzing’ lezen. Lees meer over de anticonceptiepil op de pagina: anticonceptiepil.

De prikpil

De prikpil is een injectie met hormonen voor de vrouw. Deze moet elke 3 maanden bij de huisarts geïnjecteerd worden. De prikpil beschermd je dus gedurende 12 weken tegen een zwangerschap. De werking van de prikpil komt overeen met de werking van de gewone pil alleen werkt de prikpil veel langer. Een ander voordeel van de prikpil (als je kijkt naar de gewone pil) is dat je niet elke dag een pil in hoeft te nemen. Het nadeel is dat, wanneer je stopt met de prikpil, het een hele tijd voordat je menstruatiecyclus weer op gang komt. Verder wordt de prikpil afgeraden bij jonge vrouwen die nog een onregelmatige menstruatiecyclus hebben.

De minipil

De minipil is hetzelfde als de pil alleen heeft dit pilletje alleen het hormoon progestageen en is deze minder betrouwbaar dan de gewone pil. Deze pil moet elke dag ingenomen worden. Er bestaan 2 soorten: Cerazette en Exluton.

Anticonceptiepleister

De anticonceptiepleister kun je op je lichaam plakken. Deze geeft een week lang constant hormonen af. Per menstruatiecyclus moet je dus drie pleisters plakken. Na deze 3 weken volgt een stopweek en volgt de menstruatie. Het is een dunne waterdichte huidskleurige pleister van ongeveer 4,5 x 4,5 cm. De pleister blijft ook zijn werking houden wanneer je ziek bent (in tegenstelling tot de pil). In deze stopweek heb je dan je menstruatie week. Het is aan te raden de pleister op tijd te vervangen zodat er geen kans bestaat op een eventuele zwangerschap. Je pleister toch vergeten te vervangen? Dan heb je nog twee dagen de tijd om deze te vervangen. Je bent dan nog gewoon beschermd. Na deze 2 dagen ben je niet meer beschermd!

Implantaat

Een implantaat is een staafje (de grote van een lucifer) dat onder de huid wordt geplaatst in de bovenarm. Het staafje wordt ook wel implanon genoemd. Dit staafje beschermd je drie jaar tegen zwangerschap. Na verwijdering herstelt de menstruatiecyclus binnen 1 tot 2 weken. Het plaatje wordt onderhuids ingebracht door een dokter of een gynaecoloog. Ook dit anticonceptiemiddel beschermd je niet voor honderd procent. Je kunt altijd zwanger worden maar de kans is wel heel klein. Het implanon moet tijdens de menstruatie periode worden ingeplant.

Anticonceptiering

De anticonceptiering wordt aangebracht in de vagina en geeft 3 weken lang een kleine hoeveelheid hormonen af. Het is een doorzichtige flexibele ring die bijna niet zichtbaar is. De ring heeft een doorsnede van ongeveer 5,4 centimeter. De ring is makkelijk in te brengen en moet drie weken in de vagina blijven zitten. De vierde week is dan de stopweek (net als bij de gewone pil). De anticonceptiering wordt ook wel eens nuvaring genoemd. De naam Nuvaring is afkomstig van de producent die de ringen maakt.

Spiraaltje

Het spiraaltje wordt bij de vrouwen in de baarmoeder geplaatst en geeft ongeveer vijf jaar lang hormonen af. Het is een klein spiraaltje van ongeveer 3 x 3 cm. Een spiraaltje is niet honderd procent veilig. De kans dat je zwanger wordt is heel klein maar niet uitgesloten. Om ervoor te zorgen dat het spiraaltje goed werkt moet het op een precieze plaats zitten daarom kan het alleen maar ingebracht worden door een gynaecoloog of een arts. Er zijn twee verschillende soorten spiraaltjes, namelijk de koperhoudende spiraaltjes en de hormoonhoudende spiraaltjes. De koperhoudende spiraaltjes zijn uit koper vervaardigd en de hormoonhoudende spiraaltjes bevatten een hormoon die de groei van het baarmoederslijmvlies vertraagt. Meer weten? Ga dan naar de pagina ´spiraaltje´

De morning-afterpil

De morning-afterpil wordt ook wel de noodpil genoemd. De naam zegt het al; wanneer je onveilige seks hebt gehad en geen anticonceptiemiddel hebt gebruikt, kun je deze pil de volgende morgen (de morning after) innemen. De morning-afterpil kun je tot 72 uur na de onveilige seks innemen. De eerste 12 uur is de noodpil het meest betrouwbaar en wordt de kans op een zwangerschap erg klein. Let op, de morning-afterpil kun je niet gebruiken als voorbehoedsmiddel. Het is een noodpil en deze kun je dus alleen gebruiken wanneer het niet anders kan (dus bij onveilige seks zonder anticonceptiemiddel). Wanneer je de pil teveel hebt gebruikt kun je er namelijk immuun voor worden. Daarnaast zorgt de morning-afterpil ervoor dat de kans op een zwangerschap wordt verkleind maar dat wil niet zeggen dat je niet zwanger kunt worden. Vertrouw dus nooit op de noodpil maar gebruik een voorbehoedsmiddel! Verder heeft de morning-afterpil ook veel bijwerkingen. Hierbij kun je denken aan; hoofdpijn, misselijkheid en gevoelige borsten. De pil is alleen verkrijgbaar op doktersvoorschrift bij de apotheek.

Non-hormonale anticonceptiemiddelen

Het condoom

Een condoom is een dun hoesje van rubber dat om het mannelijke geslacht wordt geschoven/gerold. Het condoom vangt de zaadcellen op bij een orgasme zodat deze niet in de vagina kunnen komen. Een condoom is niet honderd procent veilig. Er kan altijd iets onverwacht misgaan. Het condoom kan bijvoorbeeld scheuren. Wees dus altijd voorzichtig! Een condoom wordt gemaakt van Latex en zijn verkrijgbaar in verschillende maten, kleuren en smaken. Condooms zijn anticonceptiemiddelen die beschermen tegen een zwangerschap en soa’s voorkomen. Naast deze condoom voor mannen bestaan er ook vrouwencondooms. Het vrouwencondoom is een latex koker die in de vagina van de vrouw wordt ingebracht. Lees meer over het condoom op de pagina ‘Condoom‘.

Pessarium

Het pessarium wordt ook wel diafragma genoemd en is vrij onbekend als anticonceptiemiddel. Het pessarium is een rond kapje dat je over de baarmoederhals in de vagina plaatst voordat je gaat vrijen en heeft een diameter van 6 tot 10 centimeter. De afmeting kun je vast laten stellen door je arts of gynaecoloog, dit is voor iedere vrouw verschillend. De bedoeling van het pessarium is dat deze de baarmoeder afsluit zodat er geen zaadcellen door kunnen. Aangezien zaadcellen erg klein zijn is het dus van essentieel belang dat je de juiste maat gebruikt. Meer weten over het pessarium? Ga dan naar de pagina ‘Pessarium‘. Hier lees je alles over dit anticonceptiemiddel.

Worden anticonceptiemiddelen vergoed?

Als je 21 jaar of ouder bent, krijg je alleen een vergoeding voor de anticonceptiemiddelen die binnen de aanvullende verzekering vallen. Tot 21 jaar krijg je een vergoeding voor de volgende middelen:

– Anticonceptiepil
– Anticonceptiepleister
– Implantaat
– Spiraaltje
– Anticonceptiering
– Prikpil
– Pessarium